Bornova Belediye Başkanı Dr. Mustafa İduğ, İzmir depremi sonrası yaşanan süreç, Bornova Belediyesi projeleri ve Türkiye gündemi hakkında bilgi vererek Ege’nin Gazetesi Haber Müdürü Ece İçmez’in sorularını yanıtladı.
Öncelikle röportaj teklifimi kabul ettiğiniz için teşekkür ederim Başkanım kısaca kendinizden bahseder misiniz?
1962 yılında, Bornova’da doğdum.Evliyim ve bir kız, bir erkek olmak üzere iki çocuk babasıyım. Bornova Suphi Koyuncuoğlu Lisesi’nden mezun olduktan sonra, 1980 yılında otomotiv sektörü ile iş yaşamına atıldım.İş hayatı ile birlikte eğitimimi de devam ettim.Yüksek Lisans ve Doktora derecelerimi Yaşar Üniversitesi’nden alırken Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması, Yönetim ve Organizasyon gibi konularda çeşitli akademik yayınlara imza attım. Ekonomik, kültürel ve sosyal olmak üzere çok sayıda sivil toplum kuruluşunda görev aldım.İyi derecede Almanca, akademik seviyede İngilizce ve orta düzeyde Yunanca biliyorum.
Bornova Belediyesi Başkanlık görevinizde 500 günü geride bıraktınız. ‘’İyi ki bu projeyi hayat geçirdim’’ dediğiniz proje hangisi? Bundan sonraki süreçte Bornova Belediyesinin en önemli projesi ne olacak?
Günümüz ekonomik şartlarını ve koronavirüs salgınını düşündüğümüzde bir değil, iki çalışmamız benim için çok özel ve değerli.
Bunlardan ilki kiralamadan satın alma modeline geçişimiz. Göreve geldiğimizde araç ve iş makineleri için yıllık 30 milyon TL kiralama bedeli ödendiğini gördük. Bu durum rantabl değildi. Kiralamadan vazgeçerek neredeyse aynı rakama tüm ihtiyaçlarımızı karşılayacak 105 araç ve iş makinası aldık. Bu alıma ödediğimiz ücreti eskiyi kıyasladığımızda 1 yıl içinde karşıladık. Tamamı 2019 model ana malımız olan bu araçları en 10 yıl kullanacağımızı düşünürsek bu süre için 300 milyonluk tasarruf sağlamış oluyoruz. Sağladığımız bu tasarrufları Bornovalıların öncelikli için kullanıyoruz. Ülkemiz ve dünyanın içinde bulunduğu şartlar tasarruf etmeyi zorunlu kılıyor. Kamu kaynaklarını hesap verebilir şekilde etkin ve verimli kullanmamız gerekiyor.
İkincisi ise Vizyon Projemiz olan Dijital Sınıf. Bornova’daki okullarda eğitim gören ve Bornova oturan ortaokul ve lise öğrencilerine uzaktan eğitim desteği verdiğimiz bu proje ile özellikle koronavirüs salgını nedeniyle yüz yüze eğitime ara verilen dönemde büyük bir eksikliği giderdik.İlk etapta 60 bin öğrenciye ulaştığımız projemize ilkokul öğrencilerini de dahil edip öğrenci sayımızı 80 bine çıkardık.
Sorunuzun ikinci kısmına gelirsek; Bornova için yapacağımız her iş ve hayata geçireceğimiz her proje bizim çok önemlidir. Bornova’yı büyütmek hedefiyle yola çıkmıştık. Koronavirüsten depreme kentimizde, ülkemizde ve dünyada yaşanan tüm sıkıntılara rağmen daha yaşanabilir bir kent yaratma yolundaki bu hedefimizden vazgeçmedik. Bu zorlu dönemde ihtiyaç sahibi vatandaşlarımızın yanında olurken,yatırımlarımıza devam edeceğiz. Başından beri söylediğim gibi yatırımları son yıla yani seçim yılına bırakan bir anlayış içinde olmayacağız.
İzmir’de yaşanan korkutucu depremin ardından tüm imkanlarınızı seferber ettiniz. Deprem yüzünden evsiz kalan 200 aileye bir yıl boyunca ücretsiz oturmaları için ev imkanı sunan İnşaat firması ile beraber depremzede aileleri, güvenli ve konforlu konutlara yerleştirmeyi hedeflediğinizi söyleyerek anahtarları teslim ettiniz bu konu hakkında neler söylemek istersiniz?
Yıkımın yaşandığı bölgeye yakınlığımız nedeniyle sorumluluğumuz çok büyüktü. Depremin hemen ardından tüm ekip, ekipman, araç ve iş makinelerimiz ile felaket bölgesindeydik. Hem arama kurtarma, hem de enkaz kaldırma çalışmalarına destek verdik. Bilindiği gibi iki büyük çadırkent Bornova Şehir Stadı ve Aşık Veysel Rekreasyon Alanı olmak üzere ilçe sınırlarımız içinde kurulmuştu. Pek çok kurum, kuruluş ve vatandaş yardım gönderdi. Bu yardımların kabulünü ve dağıtılmasını titizlikle yürüttük. Acil ihtiyaçları vatandaşlarımıza ulaştırıp, burada tutanakla teslim aldığımız bağışları koordinasyon içinde çalıştığımız İzmir Büyükşehir Belediyemize gönderdik. Konut sektöründe faaliyet gösteren firmalar ve duyarlı vatandaşlarımız çağrı yaptık. Evsiz kalan çok sayıda aileyi, soğuk kış günlerinde sıcak yuvalarına kavuşturduk. Konut dışında eşya ihtiyaçlarını da karşılıyoruz. Beyaz eşyadan mobilyaya Belediyemize gelen yardımları titiz bir çalışma sonucu depremzedelere ulaştırıyoruz. Mağdur ailelerimizin kalıcı konutlarına yerleşene kadar konforlu bir yaşamlarını sürdürmelerini amaçlıyoruz.
Bornova’da kaç bina hasar gördü? Bu konu hakkında ne yapmayı düşünüyorsunuz?
Deprem sonrasında, depremin binalara verdiği hasarın tespiti, Bornova ve Bayraklı sınırları içerisindeki tüm binaları kapsayacak şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapıldı. Bu kapsamda tüm binalar Bakanlık tarafından incelenerek az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı ve hasarsız olarak tespitler tamamlandı. Buna göre ilçe sınırlarımız içerisinde 2000 yılı sonrasında yapılmış ağır hasarlı bina bulunmuyor. İmar planları da imara esas jeolojik jeoteknik etüd raporlarına istinaden yapılarak onaylanıyor. Yani asıl konu kat adetleri değil, depreme dayanıklı bina üretmektir. Ayrıca Ekim ayı Meclis toplantısında Bornova genelinde yüksekliğin serbest olduğu alanların gabari tespitleri yasal düzenlemede tariflendiği şekliyle ve imar planında tanımlanan emsal değerler aşılmayacak şekilde çevre yapılaşmalara uygun olarak tanımlanarak onaylanmak üzere İzmir Büyükşehir Belediyesine iletilmiştir. Yani Bornova sınırları içerisindeki tüm yükseklikler tespit edilmiş durumdadır.
Şunu ifade etmek isterim ki; 6.9 şiddetindeki deprem hepimiz için bir uyarıydı.Son yaşananlar sadece Bornova ya da İzmir değil, Türkiye’nin riskli tüm bölgelerindeki tüm yapı stoklarının gerekli yasal düzenlemeler yapılarak merkezi hükümetten yerel yönetimlere tüm kurumların işbirliği ile acilen yenilenmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi.
Deprem sonrası Milletvekilleri, Sivil Toplum Kuruluşları ve Belediyeler birlik içinde olup desteklerini gösterdiler. Destek görmediğiniz bir kurum, STK, durum oldu mu?
Bırakın destek görmemeyi, ihtiyaç duyulandan daha fazla yardım ve destek geldi. Deprem sonrası Türkiye’nin dört bir yanından yardım yağdı. İzmirliler de bu zorlu süreçte çok önemli sınav vererek büyük bir dayanışma örneği gösterdi. Bu hepimiz adanı gurur ve mutluluk veren bir durum. Duyarlılık göstererek destek veren herkese çok teşekkür ediyorum.
Bornova’da COVİD-19 süreci nasıl yönetiliyor? Belediye olarak aldığınız tedbirler doğrultusunda yaptığınız denetimleri değerlendirir misiniz?
Bu süreç başta Sağlık Bakanlığımız olmak üzere hükümet tarafından yürütülüyor. Biz ise ilçemizdeki ve kentteki tüm kurumlarla birlikte hareket ediyoruz. Özellikle denetimler konusunda Zabıta Müdürlüğümüz aracılığıyla Bornova Kaymakamlığı ve İlçe Emniyetimiz ile uyum içerisindeyiz. Bornova Belediyesi olarak bu süreçte üretme kabiliyetimizi ortaya koyduk. Altın Bilezik Projemiz için kullanılmak üzere hazırladığımız tekstil atölyesinde gönüllerin desteğiyle maske üretime başladık ve bugüne kadar 1 milyon maske dağıttık. İmal ettiğimiz maskelerin yanı sıra sağlık kuruluşlarına önlük, eldiven ve siperlik gibi malzemelerle destek olduk. Bornova’daki hastaneler için muayene kabinleri temin ettik. Aile Sağlığı Merkezleri’nin bahçelerine triyaj çadırları kurduk. Ayrıca Fen İşleri şantiyemizde pazaryerleri için dezenfektan tüneli ve siperlik ürettik.Aynı şekilde ihtiyacı olan esnafımıza ve 65 yaş üzeri vatandaşlarımıza hijyen paketleri dağıttık. Uzman ekiplerimiz ile işyerlerini ve okullarımızı dezenfekte ettik.
Pandemi sürecinde ihtiyaç sahibi aileler Belediyenin sosyal yardım hizmetlerinden yararlandı? Kaç aileye destek olundu. Yardım destekleri devam ediyor mu?
Pandemi sürecinde işini kaybeden ya da gelir kaybına uğrayan çok sayıda vatandaşımız oldu. Binlerce aile büyük sıkıntı yaşadı, yaşamaya da devam ediyor. Biz bu süreçte ihtiyaç sahibi aileler ile ilgili envanterimizi yeniledik ve yardımlarımızı hayırseverlerin de katkıları ile arttırdık. Geçtiğimiz Mart ayından bu yana yaklaşık 50 bin adet yardım paketi dağıttık. Önümüzdeki süreçte belediye gelirlerinin azalacağını, giderlerin ise arttıracağını öngörüyoruz. Ancak hiç önemli değil. Çünkü vatandaşlarımızın sağlığı ve bu süreci rahat bir şekilde geçirmeleri her şeyden önemli. Bu nedenle bütçemizi gözden geçirdik. Rutin belediyecilik hizmetlerimiz aralıksız devam edecek. Sağlık ve sosyal yardımlarla ilgili yatırımlarımız bu süreçte daha da artacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi veya diğer Belediyelerle ortak çalışmalarınız var mı?
Bizler vatandaşlarımızdan aldığımız güç ile onlara hizmet için bu görevlerdeyiz. Bu anlayışla başta Büyükşehir Belediyemiz olmak üzere tüm ilçe belediyelerimiz ile işbirliği ve iyi ilişkiler içindeyiz. İzmir dışındaki pek çok ilçeden de iyi belediyecilik uygulamaları konusunda iletişim halindeyiz.
Bornova Belediyesi olarak, inovasyon ve teknoloji geliştirme çalışmaları, evlenmek isteyen gençlere destek, altın bilezik projesi gibi birçok projelere imza atıyorsunuz bunlardan bahseder misiniz?
Altın Bilezik, göreve gelmeden önce ortaya koyduğumuz ve büyük önem verdiğimiz projelerden biri. Nitelikli ara eleman yetiştirerek istihdama katkı sağlamak amacıyla hayata geçirdiğimiz proje kapsamında MTK (Moda Tekstil Konfeksiyoncular Sanayici İş Adamları Derneği), İzmir Eczacılar Odası, İzmir Şekerciler ve Pastacılar Esnaf Odası ile Kişisel Bakım, Kuaför, Güzellik Salonları ve Kuru Temizleme Grubu ve İzmir Kuaförler Manikürcüler ve Güzellik Salonu İşletmecileri Odası gibi pek çok meslek örgütü ile işbirliği protokolü yaptık. İmzalanan protokoller kapsamında ilgili sektörler için ara eleman ve destek elemanları yetiştiriyoruz. İlgili meslek kuruluşları ile birlikte istihdam garantili kurslar veriyoruz. Aynı zamanda dijital bir platform olan Altın Bilezik’i iş arayanlarla işçi arayanların taleplerini örtüştürecek bir program üzerinden yürütüyoruz.
İstihdam ve ekonomiye yönelik bir diğer projemiz de Facebook İstasyon’un Bornova’da kurulan uydu merkezi. Kısa süre önce Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Habitat Derneği (Habitat) işbirliğiyle hayata geçirdiğimiz proje kapsamında Türkiye’nin farklı şehirlerindeki insanları, toplulukları ve işletmeleri Dramalılar Köşkü’ndeki Merkez’de bir araya getiriyor,büyümek için ihtiyaç duydukları becerileri kazandırıyor, kaynaklara ve bilgilere erişmelerini sağlıyoruz. Facebook’un Türkiye’deki en büyük yatırımlarından biri olarak görülen Merkez’de toplumunun ve ekonomisinin dijitalleşmesine odaklanan farklı eğitimlere ve atölye çalışmalarına ev sahipliği yapıyoruz. Bornova’nın,özellikle gençler ve kadınlar olmak üzere tüm girişimciler için çok önemli olduğunu düşündüğüm bu proje sayesinde EgeBölgesi’nin inovasyon merkezi haline geleceğine inanıyorum.
‘Her şeyiniz bizden’projemizle ise iş dünyası ile birlikte evlenmek isteyen ancak maddi güçlükler yaşayan genç çiftlere destek oluyoruz. Gelinlikten damatlığa, kuaförden gelin arabasına kadar birçok ihtiyacı ücretsiz olarak karşılıyoruz. Nikahlarını kıyıp, gelin arabası olarakta makam aracı tahsis ediyorum. Anlamı çok büyük özel bir proje.
Çevre kirliliğine karşı savaştığınızı biliyoruz. İzmir’deki yerel yönetimler arasında atık pil konusunda da ilk sırada yer alıyorsunuz. Ağaçların bakım ve budama işlemlerinden sonra budamadan elde edilen atıklar yakacak olarak değerlendiriliyor ve böylece birçok ailenin de yakıt ihtiyacı karşılanacak. Bu kapsamda ‘çevreci bir Başkan’ olarak hayata geçirmek istediğiniz projeleriniz var mı?
Var. Hem de çok önemli ve büyük bir enerji projesi. Ön çalışmamızı tamamladık. Bornova Aziz Kocaoğlu Stadı, Altındağ Atatürk Spor Kompleksi, Altındağ Atatürk Kültür Merkezi, Dr. Sırrı Aydoğan Kültür Merkezi, Prof. Dr. Aysel Bayraktar Kültür Merkezi, Naldöken Kültür Merkezi, Naldöken Pazaryeri başta olmak üzere uygun olan binalarımızın çatısına 6 dönümlük alanda kuracağımız sistemle yıllık ortalama 5 MW(10 Milyon kilowatt) elektrik üretmeyi planlıyoruz. Bu çalışma bize 19.5 Milyon TL’ye mal olacak.Belediyemizin yıllık elektrik kullanım maliyeti 8.3 Milyon TL.Yapacağımız yatırımla maliyeti 18 ayda karşılamış olacağız.Çevre dostu bu proje ile 2.500 hanenin karbon ayak izi silinecek .Kendi elektriğini üreten ve fazlasını satan bir belediye olacağız. Belediyemizin 2014 yılında İZKA desteğiyle kurduğu güneş tarlasında günlük 300 KW üretim yaptığını ve bu üretimin yıllık getirisinin 200 bin TL olduğunu hatırlarsak ne kadar büyük projeye imza atacağımız daha net şekilde ortaya çıkıyor.
Kentsel dönüşüm projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Bornova Belediyesi olarak belirli alanlara yönelik projeler hazırladık ama kentsel yenilemelerin sadece ilçe belediyeleri tarafından yapılması mümkün değil. Bunun hem ilgili kanunlar, hem de bütçeleri izin vermez. Bu sorun merkezi hükümet, yerel yönetimler ve vatandaşların işbirliği ile çözülebilir. Bu konuda yapılması gerekenlere gelince; Parsel bazında dönüşümü desteklemek için Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ndeki yıkılan binaların aynı büyüklükte yapılmasına engel olan maddeler, acilen dönüşümü destekleyici şekilde revize edilmeli, alan bazında dönüşümü desteklemek amacıyla da özellikle yapı kayıtlı bağımsız bölümlerini de kapsayan finansal desteğin oluşturulmalı ve uzun vadeli, düşük faizli kredi imkanları sağlanmalıdır.
Bornova’da 60 bin ortaokul, lise ve mezun öğrencilere online eğitim desteği sağlıyorsunuz bundan bahsedebilir misiniz?
Dijital Sınıf ile de eğitim alanında bir ilk gerçekleştirdik. Kurulduğu 2003 yılından bugüne binlerce öğrenciye hizmet veren Bornova Belediyesi Gençlik ve Eğitim Merkezi’nde (BELGEM), uzaktan eğitim dönemine geçtik. Proje ile dershane hizmetini, engelli öğrencilerin evlerine de götürdük. 2019 yılı Aralık ayında hizmete sunduğumuz Dijital Sınıf’ın yani uzaktan eğitimin önemini koronavirüs salgını sürecinde daha iyi anlaşıldı. Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına uyumlu binlerce saatlik eğitim videosunun bulunduğu Dijital Sınıf’tan bu sürede binlerce öğrenci yararlandı. Biz de ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik projemizi büyütmeye karar verdik ve ilkokul müfredatını da ekledik. Artık hedefimiz Bornova’da oturan ve Bornova’daki okullarda eğitim 80 bin öğrenciye destek olmak.
Kış ayına girdiğimiz bugünler de sokak hayvanları için ne gibi çalışmalar yapacaksınız? Kedi evleri dağıtımı başladı mı?
Kısa bir süre önce, Sokak hayvanları için ürettiğimiz 80 adet kedi evi, 85 adet mama kabı ve 200 paket kuru mama paketinin dağıtımına başladık. Önümüzdeki aylarda da düzenli olarak devam edecek olan dağıtımlarla birlikte sokak hayvanlarının kışaylarını daha rahat geçirmelerini hedefliyoruz.
Bu sefer tersten soracağım. Bornova Belediye Başkanı Mustafa İduğ olarak vatandaşlara söylemek istedikleriniz onlardan istekleriniz var mı?
Vatandaşlarımızdan yaşadığımız sürece koronavirüs sürecine özel olarak bir isteğim olacak. Sağlık her şeyden önemli. Lütfen maske kullansınlar, sosyal mesafelerini korusunlar ve hijyene dikkat etsinler. Bu süreci ancak bu şekilde atlatabiliriz.
Röportaj için çok teşekkür ederim.
- Asıl böyle bir fırsat verdiğiniz için Ben teşekkür ederim.
MUSTAFA İDUĞ’UN ÖZGEÇMİŞİ
1962 yılında, Bornova’da doğan Mustafa İduğ, Bornova Suphi Koyuncuoğlu Lisesi’nden mezun olduktan sonra, 1980 yılında otomotiv sektörü ile iş yaşamına atıldı. İş hayatı ile birlikte eğitimine de devam etti.Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini ise Yaşar Üniversitesi’nden aldı.‘Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması’ üzerine yaptığı çalışmalarla yönetim ve organizasyon alanında çeşitli akademik yayınlara imza attı.
Çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve kamu kurumunda önemli görevler üstlendi.Doğup büyüdüğü kentin, ekonomik, kültürel ve sosyal gelişimine katkılar sağladı.İyi derecede Almanca, akademik seviyede İngilizce ve orta düzeyde Yunanca bilen Dr. Mustafa İduğ, evil ve iki çocuk babasıdır.
Akademik Kariyeri
• İzmir Ekonomi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi
• Yaşar Üniversitesi Öğretim Görevlisi
Siyasi Geçmişi
• Bornova Belediyesi Meclis Üyeliği
• Bornova Belediyesi Spor Kulübü Başkanlığı
• Bornova Belediyesi Encümen Üyeliği
Sivil Toplum Kuruluşları ve Kamuda Aldığı Görevler
• İzmir Ticaret Odası Meclis Üyeliği
• Türkiye Odalar Borsalar Birliği Genel Kurul Delegesi
• Ege Otomotiv Derneği Başkanlığı
• Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi
• Batı Anadolu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanvekilliği
• İzmir Ekonomik Kalkınma Kurulu Üyesi
• Bornova Masterler Futbol Kulübü Başkanlığı
Ticari Yatırımları
. İduğ Yedek Parça Limited Şirketi 1981
.Atak Taşıt Yedekleri Anonim Şirketi 1992
.İduğ Petrol Limited Şirketi 1994
.İduğ Gıda Grubu Şirketleri 2015